SUSZA CORAZ WIĘKSZYM PROBLEMEM
W ostatnich latach jesteśmy świadkami coraz bardziej dynamicznych zmian w klimacie. Dotyczą one także Polski a grupą, która najbardziej odczuwa ich skutki są rolnicy. Produkcja roślinna niemalże w całości jest uzależniona od warunków pogodowych. Niezwykle uciążliwe i rzutujące na opłacalność produkcji są zwłaszcza susze, których doświadczamy już drugi rok z rzędu. Jest kilka metod minimalizowania skutków niedoborów opadów w sezonie wegetacyjnym. Bardzo istotna jest poprawa kondycji gleby. Im większa zawartość substancji organicznej w glebie tym większa jej zdolność do magazynowania wody. Dlatego działania ukierunkowane na poprawę jakości gleby powinny mieć priorytetowe znaczenie dla wszystkich gospodarstw. Jest to jednak proces długotrwały. W jaki zatem sposób można szybko ograniczyć negatywny wpływ suszy?
DOSTOSOWANE ODMIANY
Odpowiedzią jest wybór odmian tolerancyjnych na okresowe niedobory wody. Dobrym przykładem jest nowa odmiana pszenicy ozimej OPOKA. Jest to odmiana polska wyhodowana Hodowli Roślin Strzelce na pograniczu województw łódzkiego, mazowieckiego i kujawsko-pomorskiego, czyli w rejonie gdzie w ostatnich latach susze były wyjątkowo dotkliwe. To właśnie dzięki procesowi wieloletniej adaptacji do takich warunków OPOKA dużo lepiej niż inne odmiany toleruje susze. Wynika to przede wszystkim z dłuższego i lepiej rozwiniętego systemu korzeniowego, którego działanie jest bardzo efektywne. Cecha ta w połączeniu z wysoką tolerancją w stosunku do pH gleby powoduje, że OPOKA jest odmianą bardzo elastyczną jeżeli chodzi o dobór gleby pod jej uprawę. Jak wykazały doświadczenia w latach 2018 i 2019 im trudniejsze warunki uprawy (opady i jakość gleby) tym przewaga OPOKI nad odmianami konkurencyjnymi zwiększała się.
Rys. 1. Plonowanie (% wzorca) odmiany OPOKA w poszczególnych punktach doświadczalnych COBORU w roku 2019 (poziom a1 i a2*). Na mapę nałożono przygotowana przez IUNG wizualizację suszy w okresie 01.06 – 31.07.2019.
Rys. 2. Plonowanie (% wzorca) odmiany OPOKA w poszczególnych punktach doświadczalnych COBORU w roku 2019 (poziom a1 i a2*). Na mapę nałożono przygotowana przez IUNG wizualizację suszy w okresie 01.06 – 31.07.2019 oraz zaznaczono lokalizacje punktów doświadczalnych charakteryzujących się glebami lekkimi i mozaikowatymi.
Wykres 1. Plonowanie odmiany OPOKA (% wzorca) w porównaniu do odmian wzorcowych COBORU w 2018 roku (poziom a2)
Wykres 2. Plonowanie odmiany OPOKA (% wzorca) w porównaniu do odmian wzorcowych COBORU w 2019 roku (poziom a2)
Wykres 3. % zregenerowanych korzeni w roztworze glinu – odmiana OPOKA w porównaniu do odmian wzorcowych oraz zarejestrowanych w 2018 roku. Im wyższy procent regeneracji tym wyższa tolerancja odmiany na zakwaszenie gleby.
ZIMOTRWAŁOŚĆ
Jako odmiana hodowana ściśle pod kątem uprawy w klimacie Europy Środkowej i Wschodniej OPOKA ma genetyczną zimotrwałość na poziomie gwarantującym minimalizację ryzyka wymarznięć nawet podczas ostrzejszych zim. Cecha ta została potwierdzona podczas wieloletnich testów w warunkach polowych oraz komorach chłodniczych.
Rys. 3. Ocena zimotrwałości odmiany OPOKA przez COBORU.
OPOKA przeszła także pozytywnie atestację na zimotrwałość na terytorium Ukrainy.
Rys. 4. Plonowanie odmiany OPOKA (% wzorca) w doświadczeniach na Ukrainie w 2018 roku (poziom a1). Źródło: Limagrain Ukraine
JAKOŚĆ ZIARNA
Odmiana OPOKA jest zakwalifikowana do grupy jakościowej A dzięki czemu gwarantuje uzyskanie parametrów oczekiwanych przez przemysł młynarski i piekarniczy. Wyróżnia się bardzo wysoka zawartością białka i glutenu oraz dużą gęstością ziarna. Wiele z parametrów jakościowych ziarna OPOKI przekracza poziom wyznaczony dla klasy A ,a nawet osiąga wymagania najwyższej klasy jakościowej E.
Wykres 4. Zawartość białka w ziarnie odmiany OPOKA w porównaniu do odmian (klasa A-B-C) wzorcowych oraz zarejestrowanych latach 2018 – 2019. Źródło: COBORU.
Wykres 5. Zawartość glutenu w ziarnie odmiany OPOKA w porównaniu do odmian (klasa A-B-C) wzorcowych oraz zarejestrowanych latach 2018 – 2019. Źródło: COBORU.
Wykres 6. Gęstość ziarna odmiany OPOKA w porównaniu do wszystkich zarejestrowanych odmian pszenicy ozimej w Polsce. Źródło: COBORU
Tabela 1. Parametry jakościowe odmiany OPOKA w porównaniu do wymogów klasy A i E. (Źródło: COBORU).
STABILNOŚĆ PODSTAWĄ
Dzięki nagromadzeniu wielu cech dostosowawczych pszenica OPOKA jest wyborem gwarantującym wysoki i co najważniejsze przewidywalny plon w latach o różnym przebiegu pogody. Wybierając tę odmianę ogranicza się ryzyko spadków plonów spowodowanych suszą i wymarznięciami, jednocześnie uzyskuje się większą elastyczność w wyborze pola pod pszenicę dzięki jej obniżonym wymaganiom glebowym. OPOKA jest pod tym względem jedną z najbardziej innowacyjnych odmian dostępnych na rynku nasiennym.